berlijn-bezienswaardigheden-spreeberlijn-bezienswaardigheden-holocaust-monumentberlijn-bezienswaardigheden-berlijnse-muurberlijn-kerstberlijn-reichstag-kerstberlijn-bezienswaardigheden-dom-museuminsel

Checkpoint Alpha

Ga je met de auto naar Berlijn, dan rijd je tussen de toenmalige DDR-grensovergang Helmstedt-Marienborn en Berlijn-Dreilinden ongeveer 160 km over de toenmalige Transitweg. De grensovergang, nu monument, is zeker een bezoek waard en tegelijk een goede gelegenheid om even de benen te strekken.

Op de A2 richting Berlijn passeer je de toenmalige grensovergang tussen West- en Oost-Duitsland: Helmstedt-Marienborn. Tijdens de deling van Duitsland was dit de grootste en belangrijkste overgang in de Duits-Duitse grens: alle wegverkeer van en naar de (toen) enclave Berlijn en landen als Polen en Tsjechoslowakije ging via deze grenspost. 

Berlijn_Berlijn_Alpha_02.jpg

Checkpoint Alpha
In 1945 werd op de grens tussen de Britse en de Sovjet-bezettingszone de eerste controlepost gebouwd om het verkeer tussen Hannover en Berlijn te kunnen controleren. Door de Sovjets werd gesproken van de grenspost Helmstedt-Marienborn, door de geallieerden - die de DDR immers niet als staat erkenden - werd de controlepost Checkpoint Alpha genoemd. De grenspost waar je Berlijn binnenkwam (en nog steeds komt: bij Dreilinden) werd Checkpoint Bravo gedoopt en de controlepost in de Berlijnse Friedrichstraße werd logischerwijs Checkpoint Charlie. Ook toen de Verenigde Naties in 1973 de DDR als staat erkenden bleef de aanduiding 'checkpoint' voor de Grenzübergangsstelle (GÜSt) in gebruik.

Bij de grensovergang werkten in haar hoogtijdagen zo'n duizend mensen als paspoortcontroleur, douanebeambte en grenspolitie. De strenge Oost-Duitse grenscontrole zorgde voor lange wachttijden en files; op de weg naar Helmstedt werden daarom extra parkeerplaatsen en wegrestaurants gebouwd. Veelzeggend en uniek was dat op de snelweg ook een zebrapad werd aangelegd, dat eind jaren 1970 overigens weer werd verwijderd. 

Berlijn_Berlijn_Alpha_05.jpg

Expositie
Na de Duitse hereniging in 1989 werd de grensbewaking verminderd en op 30 juni 1990 werd om middernacht de grenspost officieel opgeheven. De nog bestaande gebouwen (een aantal was in verband met de verbreding van de A2 al gesloopt) kregen een monumentenstatus.

In de gebouwen van de voormalige grensovergang is nu een permanente expositie ingericht. Bekijk als je er bent daarom niet alleen de eerste rij gebouwen, maar loop ook even een eindje door.

Je komt bij de Gedenkstätte Deutsche Teilung Marienborn door de borden te volgen. Vanuit Hannover krijg je eerst wegrestaurant Helmstedt, een paar kilometer later gevolgd door wegrestaurant Waldkater. Drie kilometer daarna is de afslag naar Gedenkstätte Marienborn en het daar later bij gebouwde gelijknamige wegrestaurant.

Gedenkstätte Deutsche Teilung Marienborn

Locatie

Reageer op dit artikel
Mail de redactie
Share dit artikel op Facebook!
Tweet dit artikel op Twitter!
Deel dit artikel!


Fragmente

Video van Marco Woldt over het Lichtgrenze-project in Berlijn op 9 november 2014. Ter herdenking van 25 Val van de Berlijnse Muur.