Straatlantaarns

Bijzonder in Berlijn is de straatverlichting. De stad telt nog vele gaslantaarns: meer dan de helft van alle gaslantaarns ter wereld is in de straten van Berlijn te vinden. Het stadsdeel Frohnau in het Berlijnse district Reinickendorf is zelfs het grootste aaneengesloten gebied ter wereld dat met gaslicht wordt verlicht!

De geschiedenis van de gasverlichting in Berlijn begon in 1826, toen het Britse bedrijf Imperial Continental Gas Association (ICGA) opdracht kreeg de straten van Berlijn van verlichting te voorzien. Het bedrijf importeerde daarvoor uit Engeland de zogenaamde Camberwell-lantaarns: omgebouwde olielantaarns, met steeds drie lampen op een zuil in de stijl van de Engelse neogotiek. De lantaarns ontleenden hun naam aan het zuid-Londense district Camberwell.

De eerste 27 gaslantaarn werden op de avond van 20 september 1826 op Unter den Linden ontstoken en sinds die dag zijn er in Berlijn duizenden gaslantaarns bijgekomen. Gas had als voordeel dat het veel meer licht gaf dan de tot dan gangbare lichtbronnen. Deze verlichting van straten en fabrieken heeft dan ook in belangrijke mate bijgedragen aan de beginnende industrialisatie.

Electriciteit
Nog steeds neemt gasverlichting in de straten van Berlijn een prominente plaats in: van de ongeveer 224.000 straatlantaarns die de stad telt branden er nog steeds ongeveer 38.000 op gas. Maar tot groot verdriet van vele Berlijners worden dat er in rap tempo minder: jaarlijks worden ongeveer 3.000 gaslantaarns vervangen door straatlantaarns op electriciteit. Vanwege het unieke karakter ervan zien veel Berlijners gasverlichting als een onofficieel symbool van de stad en wordt strijd gevoerd voor het behoud ervan. Initiatieven als Gaslicht-Kultur e.V. en "Bürger für Berlins Straßenlaternen" getuigen van de grote betrokkenheid van Berlijners bij "hun" straatverlichting.



In Berlijn staan momenteel:

• 30.700 Gasopzetlampen met de historische type-aanduiding BAMAG U 7
• 2.500 Gasdraadlampen
• 3.600 Gashanglampen (zgn. Witzleben-kandelaars) en
• 1.200 Gasmodellampen (zgn. Schinkel-lampen)

Museum
In 1978 werd het Gaslaternen-Freilichtmuseum Berlin opgericht. In dit openluchtmuseum vinden afgedankte gaslantaarns een plek. Het museum beschikt inmiddels over meer dan 90 gaslantaarns -zowel originelen als replica's- en heeft inmiddels de meest uitgebreide collectie van zijn soort in Europa. De lampen zijn afkomstig uit de periode tussen 1826 en 1956 en werden vroeger gebruikt om stoepen en straten in 25 Duitse en 11 andere Europese steden te verlichten. Onder de lantaarns vele unieke exemplaren, zoals de "Wilmersdorfer Witwe" en de "Bullenbein".

Het openluchtmuseum is te vinden in de Berlijnse Tiergarten Park en is altijd (dag en nacht) toegankelijk voor bezoekers. De lantaarns worden ontstoken zodra de schemering valt.

Gaslicht-Kultur e.V. organiseert ook gaslicht-touren. Informatie daarover kun je vinden op hun website.
Het Gaslaternen-Freilichtmuseum vind je op de hoek van de Straße des 17. Juni en de Klopstockstraße, 10557 Berlin (Mitte).