Alfred Döblin: Berlijn Alexanderplatz, het verhaal van Franz Biberkopf

Franz Biberkopf is de hoofdpersoon van de roman 'Berlijn Alexanderplatz', waarin Alfred Döblin op virtuoze wijze het verhaal vertelt van het bruisende Berlijn uit de jaren twintig van de vorige eeuw, een stad die uit zijn voegen is gebarsten door de toeloop van massa’s gelukszoekers. 

Het stadsrumoer klinkt op in het hoofd van Franz Biberkopf en op iedere bladzijde van het boek: het kroegleven, de onderwereld met zijn kruimeldieven en scharrelaars, de tobbers die het hoofd maar net boven water weten te houden. Het is een verhaal waarin een uitbundig bal net zo minutieus wordt beschreven als de bedrijvigheid in het kolossale slachthuis dat de metropool van vlees moet voorzien.

Te midden van deze woelingen probeert Franz Biberkopf, net vrijgelaten uit de gevangenis, stand te houden. Wat begint als dit redelijke en simpele verlangen, eindigt in het besef dat het niet eenvoudig en vanzelfsprekend was wat hij verlangde, maar ‘hoogmoedig en naïef, brutaal maar evengoed laf en vol zwakheden’. Hij raakt verzeild in scènes die even hilarisch als verdrietig zijn, en al loopt hij aan het eind dan weer rond op zijn Alexanderplatz, het is de vraag of dat nu het plein in het werkelijke Berlijn is, de hoofdstad van het Duitse Rijk, of ergens in het hiernamaals.

De klassieke roman uit de Duitse literatuur, Berlijn Alexanderplatz, is het verhaal van een man die méér van het leven verlangt dan een simpele boterham en daarmee het noodlot over zich afroept. 

‘Aan zijn werk dank ik vele uren van grootse vervulling. Döblin schrijft dapper, vernieuwend, levenscheppend proza, voorwaarts strevend proza.’ – Thomas Mann

Alfred Döblin (1878-1959) stond het grootste deel van zijn leven in de schaduw van Thomas Mann, al werden tussen 1929 en 1933 meer boeken van Döblin verkocht en vertaald dan van Mann. Na de machtsgreep van de nazi's kwam daar abrupt een eind aan. De artsschrijver Döblin emigreerde naar de vs, waar hij nog talloze romansschreef die nauwelijks werden opgemerkt. Berlijn Alexanderplatz, verschenen in 1929, is mede dankzij de tv-verfilming door Rainer Werner Fassbinder in 1980 dit lot bespaard gebleven.

Berlijn Alexanderplatz
Alfred Döblin
Wereldbibliotheek, 2022
ISBN 9789028452558
€ 24,99

Bestel Berlin Alexanderplatz bij bol.com

Reageer op dit artikel

Mail de redactie

Deel dit artikel!