Stolpersteine
De oplettende wandelaar kan ze bijna niet missen: de Berlijnse 'Stolpersteine' (letterlijk: struikelstenen) die her en der in het trottoir zijn aangebracht en waarvan Berlijn er meer dan 1.800 telt. Het zijn de kleinste monumenten, die dagelijks aan de verschrikkingen van het nationaalsocialisme herinneren.
De 10 x 10 centimeter grote Stolpersteine zijn gemaakt van messing en zijn stuk voor stuk zorgvuldig met de hand in de stoep aangebracht. De stenen herinneren op een subtiele manier aan mensen die door de nazi's met geweld uit hun huizen zijn gehaald en naar concentratiekampen werden gebracht waar ze om het leven zijn gekomen. De stenen beginnen allemaal met de tekst "Hier wohnte" (hier woonde), gevolgd door een naam, de geboortedatum, het jaar van deportatie en de naam van het kamp waar de persoon om het leven kwam.
Gunter Demnig
De stenen zijn begonnen als een project van de in 1947 in Berlijn geboren beeldend kunstenaar Gunter Demnig, die in 1996 min of meer illegaal de eerste stenen legde in de wijk Kreuzberg. Nadien breidde het project zich uit tot meer dan 200 steden in verschillende landen, waaronder ook Nederland. In december 2013 waren er al meer dan 43.500 Stolpersteinen geplaatst.
Het project 'Stolpersteine' loopt nog steeds: voor 120 euro kun je een Stolperstein adopteren en op die manier bijdragen aan de herdenking van de slachtoffers van het donkerste hoofdstuk uit de Duitse geschiedenis. Meer informatie daarover kun je vinden op de website over de stolpersteine.