Schloss Sanssouci
Even buiten Potsdam ligt het imponerende Schloss Sanssouci en het even imposante bijbehorende Schlosspark Sanssouci. Het prachtige, uitgestrekte park en de paleizen trekken jaarlijks miljoenen bezoekers en staan op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
Voor de zoon van de Pruisische koning Friedrich Wilhelm I, Frederik de Grote, werd door Georg Wenzeslaus von Knobelsdorff in de jaren 1745-1747 het Schloss Sanssouci (van het Franse sans souci: zonder zorgen) gebouwd. Dat verloopt niet helemaal zonder slag of stoot, omdat de koning per se geen trappen wil en architect Von Knobelsdorff juist vond dat het paleis op een verhoging moest staan. Het is uiteindelijk de Nederlandse architect Jan Bouman, die eerder ook al het Holländisches Viertel in Potsdam had ontworpen en gebouwd, die het project zal afronden. Mét trappen, zoals iedereen die het paleis bezoekt zelf kan vaststellen.
Water
Na de voltooiing van het paleis en de wijnbergterrassen wordt een barokke siertuin aangelegd met grasvelden, sierperken, hagen en bomen. In het achterste deel worden 3.000 fruitbomen geplant en in kassen groeien sinaasappels, meloenen, perziken en bananen. Water is een onmisbaar onderdeel in een barokke tuin, waaraan Friedrich den Großen dan ook flink wat geld uitgeeft.
Maar door gebrek aan vakkennis wil het maar niet lukken water van het speciaal daarvoor aangelegde bassin op de Ruinenberg (de heuvel ontleent haar naam aan de kunstmatige ruïnes die er als stijlelement op werden aangelegd) naar de fonteinen te laten stromen. Het zou nog tot 1842 duren eer August Borsig er met behulp van een stoommachine in zou slagen de Großer Fontäne een 38 meter hoge waterstraal te laten spuiten.
Charlottenhof
Nadat Friedrich Wilhelm III begin 19e eeuw een stuk grond ten zuiden van het danmalige park Sansscouci heeft gekocht en dit in 1825 als kerstkado aan zijn zoon, kroonprins Friedrich Wilhelm IV schenkt, wordt op de plek van een Gutshaus (hofstede) door Karl Friedrich Schinkel en Ludwig Persius het Schloß Charlottenhof gebouwd. Landschapsarchitect Peter Joseph Lenné krijgt de opdracht er een park aan te leggen.
Met respect voor de barokke sier- en moestuin uit de tijd van Frederik de Grote verandert hij het vlakke, op sommige plaatsen zelfs zompige terrein, in een open landschapspark. Tussen Schloß Charlottenburg, de Römische Bäder, het Neuen Palais en de Freundschafststempel ontstaan nieuwe zichtlijnen, terwijl losjes geplaatste struiken en groepjes bomen het ruimtelijk effect versterken.
En zo ontstond onder Friedrich II en Friedrich Wilhelm IV uit de in hun tijd heersende stijlen een prachtige synthese van architectonische creatie en landschapsvormgeving, met de wijnbergterrassen en het slot als onbetwist hoogtepunt. Sinds 1990 staat Sanssouci met haar paleizen en parken op de werelderfgoedlijst van Unesco.
TIP: Excursie Potsdam en Sanssoucci
Het is ook mogelijk om vanuit Berlijn een excursie naar Potsdam en Sanssouci te maken met de bus. In Potsdam krijg je een rondleiding door een gids. waarbij ook de Nederlandse wijk en de Russische kolonie worden bezocht.
Bestel hier een tickt voor de excursie naar Potsdam en Sanssouci
Gebouwen en tuinen
In het park en op de aangrenzende Klausberg werd ten tijde van Friedrich II nog een groot aantal gebouwen en tuinen gerealiseerd die bewaard zijn gebleven, zoals:
- de Bildergalerie
- de Neuen Kammern
- de Neptungrotte
- het Chinesisches Haus
- het Neues Palais
- de Freundschaftstempel
- de Antikentempel
- de Obelisk en het Obeliskportal
- het uitzichtspunt (Belvedere) op de Klausberg
- het Drachenhaus op de Klausberg
Uit de tijd van Friedrich Wilhelm IV zijn bewaard gebleven:
- Schoß Charlottenhof
- de Römische Bäder
- de Friedenskirche
- het Orangerieschloß (of Neue Orangerie)
Windmolen
Vergeet als je in Sanssouci bent niet ook even een blik te werpen op de beroemdste windmolen van Duitsland. De oorspronkelijke molen uit 1738 werd wegens bouwvalligheid gesloopt en in de jaren 1787-1791 vervangen door een typische Nederlandse molen. Die molen heeft tot 1858 dienst gedaan, werd in 1861 tot monument verklaard, maar op 15 april 1945 bij een Brits bombardement vernietigd. In de jaren 1980 werd hij weer heropgebouwd en sinds 1995 is de molen in handen van de Molenvereniging Berlin-Brandenburg.
Praktische informatie
Schloss Sanssouci kan dagelijks door maximaal 2.000 mensen worden bezocht; de kaartjes zijn -ook in rustige seizoenen- halverwege de middag meestal wel uitverkocht, dus zorg dat je er tijdig (bij) bent en vermijd als het even kan weekeinden en vakantieperiodes. Boek je een rondleiding bij het VVV, dan is je toegang gegarandeerd.